28 Nisan 2009 Salı
Bu tarif, İzmir Tire'deki arkadaşım Huriye Hanım'a ait.Annesinin yaptığı bu nefis ekmeği bizimle paylaştığı için çok teşekkür ederim.
Tarifin resimleri Huriye Hanım'ın annesinin yaptığı ekmekten alınmış orijinal resimler.Ancak bizler evimizdeki imkanlarla yapabileceğimiz için, tarifi de ona göre verdik.Orijinal resimleri için tıklayın:1.2.3.
Eskilerin çok kullandığı bir mayaymış nohut mayası.Hazır mayalar icat olunup mertlik bozukmadan önce, Anadolu kadınının elinin altındaki en temel malzemeler olan nohut ve unla yaptığı bu maya, hazırlanması için sizden istediği birazcık sabra ve vakte oranla inanılmaz bir lezzet sunar ve inanın bu zahmete fazlasıyla değer...
Açıklama: Yorum kutusuna adsız tarafından bırakılan notta bu tarifin sibelin kahvesine ait olduğu belirtilmiş, hemen düzeltmeyi eklemek istedim, Arkadaşımın bunu bana belirtmesi gerekirdi benim de bu gaflete düşmem tabiki hata ..eminim anneside aynı yöntemle yaptığı için detaylı tarifi buradan alıp bana yollamış..Bir art niyet olmadığını hassasiyetle belirtmek isterim çünkü bir tarifi eğer birisinden almışsam mutlaka linkini de veriyorum.
Malzemeler:
Bir avuç kuru nohut
biraz kırmızı mercimek
mümkünse demir bir havan
büyükçe bir kavanoz
bolca un (tercih ederseniz kepekli un, tam buğday unu veya 2-3 avuç kepek)
Yapılışı:
1.Aşama:
Bir avuş nohutu ve mercimeği, bu iş için kullanmak üzere ayırdığınız bir mutfak bezinin içine koyup, bezin üstünden demir bir havanın sapıyla (yoksa iri bir taş da olur, ya da kabuklu yemişleri kırdığınız aletle) vurarak kırın.Bez muhtemelen yırtılıp delinecek, kıymetli bir örtüyü bu iş için kullanmayın.Nohut ve mercimeği sağa sola dağıtmadan kırmanın tek yolu havanın içinde kırmak.İyice un ufak etmeniz gerekmiyor, ikiye ayrılmaları bile yeterli olacaktır.
Daha sonra kırık nohutları büyükçe bir kavanoza koyun.İçine 1-2 avuç un ve bir fiske tuz atın.Kavanozu yaklaşık yarısına kadar sıcak suyla doldurun.Suyun ısısı hissedilmeli ama elinizi de yakmamalı.Malzemenizi kaşıkla karıştırın ve kapağını kapatın.Daha sonra kavanozu tercihen battaniye gibi sıcak tutacak bir örtüyle örtüp bir kenara kaldırın (yoğurt mayalar gibi).
Püf Noktası:Bu işlemi öğleden sonra ya da akşama doğru yapmanız zamanlama açısından iyi olacaktır.Gece yatmadan önce kavanoza 1 çay bardağı sıcak su ekleyin ve tekrar iyice sarıp üzerini örtün.Böylece mayanızın tutması daha garanti olacak.
2.Aşama:
Ertesi sabah mayanız çok büyük ihtimalle gelmiş olur.Bunu, kapağa kadar çıkan köpüklerden anlarsınız.Bir de malesef kokusundan:)Bu maya pek hoş kokmaz, kokusunu önemsemeyin ya da bozulduğunu düşünmeyin.Ekmeğiniz piştiğinde kokudan eser kalmayacak, kesinlikle maya değil, mis gibi ekmek kokacak.
Kavanozun kapağına kadar köpürmesi şart değildir, 1-2 parmak suyun üzerinde köpük varsa o da yeterlidir.Ancak hiç köpüklenme göremezseniz mayanız tutmadı demektir, bu da çok nadir olur.Özellikle sıcak günlerde mayanın tutmaması imaknsız gibi birşey.
Kavanozdaki ılık mayayı -nohutlarını süzgeçten geçirip atarak- demlikte kaynatıp ılıttığınız suyla birlikte yoğurma kabınıza aktarın.
3.Aşama:
Artık hamurunuzu yoğurmaya başlayabilirsiniz.Başlangıç olarak 1/2 kg. kadar un ile bir hamur yapın.Hamur oldukça yumuşak, hafif cıvık bir kıvamda olmalı.Kepekli un kullanacak olsanız bile, bu ilk aşamada beyaz un kullanın.
Yoğurma kabınızın üzerini örtüp (yine battaniye tavsiye ederim) sıcak bir ortamda iki katı kadar kabarmasını bekleyin.Kışın sıcaklık yeterli gelmeyebilir.Bu durumda garanti mayalanma için, yoğurma kabını sıcak su dolu bir başka kap üzerine koyup üzerini örterek, buhar desteğinden faydalanabilirsiniz (ancak kabı sıcak suyun içine oturtmayın).Yazın güneşte de bekletebilirsiniz, çok daha çabuk mayalanır.
Püf Noktası:Bu ilk mayalı hamyrdan yaklaşık 3 tepsi ekmek çıkacaktır.Bu miktar size fazlaysa, 2.yoğurma aşamasına geçmeden önce (mayalandıktan sonra tabii) hamuru bölün, bir kısmını komşunuza verebilir ya da buzlukta saklayabilirsiniz.
4.Aşama:
Mayalanan hamurunuza bir miktar tuz serpip yavaş yavaş un ekleyerek yoğurmaya devam edin.Artık kepekli un ya da 2-3 avuç kepek kullanabilir, ekmeğinizi kepekli yapabilirsiniz.Tamamen kepekli un kullanmak kabarmasını engelleyebilir.Dilerseniz bu aşamada hamura keten tohumu da katabilirsiniz.Sonra poğaça hamuru yumuşaklığında bir elde edin.
5.Aşama:
Pişirmek için kullanacağınız fırın tepsisini bolca yağlayın.Hamuru tepsiye boşaltın, üzerini elinizle hafifçe düzeltin.Hamurun tepsinin yarısını biraz geçmesi idealdir.Son bekletme aşamasında tekrar kabarıp, resimdeki gibi tepsiyle bir olacak.Hamurunuz bu şekilde kabarıncaya kadar bekleyin.
6.Aşama:
Tepsiyi 175 derecede önceden ısıtılmış fırına sürün.Yarım saat sonra 200 dereceye çıkarın.Toplam yaklaşık 1 saat boyunca pişirin.
Tepsiyi fırından alınca bir müddet bekletin, hafifçe terlemesi için bezle sarabilirsiniz.Daha sonra çok bekletmeden tepsiden çıkarın.Tepsinizi iyice yağladıysanız sorunsuz olara çıkacaktır ancak çıkmazsa üzülmeyin, bir süre daha bezle kapatıp bekletin.
Artık 1 bardak çay ve en sevdiğiniz peynir ya da biber salçası eşliğinde mis kokulu ekmeğinizin sıcak sıcak tadını çıkarabilirsiniz.Ertesi gün buzdolabına kaldırın, gerektikçe çıkarıp ısıtarak ya da kızartarak yiyin.Bu ekmeğin esas tadı kızartılınca çıkıyor, söylemedi demeyin...
Afiyet olsun...
