Buzdolabı kullanım ve temizliği

    Değerli okurlar, her şeyin gönlünüzce olacağı bir hafta sonu dilerim 

Mutfakta en önemli malzemenin/eşyanın buzdolabı olduğu kesin, yiyeceklerimizi sakladığımız buzdolabını en sağlıklı ve hijyen koşullarda kullanmak için bu paylaşımın önemli olduğunu düşündüm.

Alerjilerimin ortaya çıktığı yıllarda da temizliği konusunda araştırma yaparak doğru bildiğimi sandığım yanlışları düzelttim.  

BUZDOLABI BİLGİLERİ

Besin maddelerinde bulunan çok sayıda mikroorganizma, mutfak temizliğinin önemini artırır. Bu nedenle ayrıca özen ister. Gerekli malzemelerin satın alınması ile yemeklerin sunulması arasında, depolama, hazırlama, pişirme, servis sonrası temizlik ve bakıma kadar tüm iş akışı mutfakta sağlıklı ortam oluşturmada ayrı ayrı önem taşır. Mutfaktaki sıcak ve nemli ortamda bulunan bakterilerin sayısı her 20 dakikada iki katına çıkabilir ve bir tek bakteri 10 saatte 1 milyar olacak şekilde üreyebilir.

BUZDOLABINDA RAF DÜZENİ

Buzdolabında herşeyin bir yeri vardır. Beyaz ve kırmızı etler sebze bölümünde, meyveler de en üst rafta olunca oldukça karmaşık ve kullanıma ters düşen bir düzen oluşuyor. Oysa düzenli bir buzdolabı hem sağlıklı yaşamayı hem de temiz olmayı sağlar. Peki buzdolabında ne nereye konmalı?

En üst raf

En üst rafa peynir, elde hazırlanmış gıdalar, yarım kalmış ama daha sonra da yenilebilecek salatalar, sosis, salam, sucuk gibi koku veren yiyecekler, çiğ jambon ve et konur. Peynirler aşağı yukarı iki, koku veren yiyeceklerde bir hafta kadar tazeliğini korur. Yemek artıkları ise üç gün içinde tüketilmelidir. Aksi takdirde bozulur.

Orta raf

Süt, krem peynir, taze kaşar, yoğurt, krema bu rafta yer alır. Açılmış paketler burada 4 gün kadar dayanıklılığını korur.

En alt raf

Çiğ et, balık, sosis. Bu rafa konan et ve balığı aynı gün içinde tüketmelisiniz. Et, beyaz et ve sosis, sucuk gibi gıdalar iki veya üç gün kadar taze kalırlar.

Sebze bölmesi

Üzüm, çilek gibi meyveler, mantar yeşil salata, yapraklı sebzeler ve otlar, bitkiler. Az dayanıklı olan meyve ve sebzeler aşağı yukarı üç gün taze kalır. Diğer sebzeler buzdolabına konabilir ama konmak zorunda değildir. Egzotik meyveler (muz, papaya, mango gibi) ve domates aşırı soğukta durmamalı aksi takdirde, tatlarını kaybederler. Su açısından zengin olan dolmalık biber, salatalık ve kabak, buzdolabı için ideal olmasa da konabilir, ancak uzun süre dayanıklı olmadıklarından çabuk tüketilmelidir.

Buzdolabı kapısı

Buraya tereyağı, margarin, yumurta, reçel, sos ve açılıp ve gün içinde kullanılan her tür kase, kavanoz gibi gıda barındıran şeyler konur. Kapağı açılmış meyve ve sebze suları uzun ömürlü değildir. Çabuk tüketilmelerine dikkat edin. Diğer gıdalar birkaç hafta dayanıklı kalırlarken yumurtalar üç hafta dayanır.

Temizleme yöntemim : Kaynak (Mutlaka okuyun)

Alerjilerim öncesinde normal bulaşık deterjanı ile temizlerdim. 
  

Buzdolabımı ve derin dondurucumu temizlemek için bir fincan karbonatı ve arap sabununu 3 litre sıcak su ile karıştırıyorum (sıcak su, çözülmesi için gerekli). bir başka kapta da bir çay bard. sirke ile 3 litre su karıştırıyorum. ikisi için ayrı ayrı temizleme bezi kullanıyorum. Dolabın fişini çekip içini boşaltıyorum ve önce karbonatlı / arap sabunlu suyla ardından sirkeli suyla silip kuruluyorum. fişini takıp düzenli bir şekilde malzemeleri yerleştiriyorum .
(Sirkeyi, karbonatı ve arap sabununu ayrıca mutfak temizliğinde de kullandığım için ekonomik olması açısından toptan alıyorum)

Sebzeleri  saklama yöntemim:

     Sebzelerimi ayıkladıktan sonra yıkamadan tek kullanımlık kağıt/ havluya benzeri bezlere sarıp          çekmecelere kaldırıyorum. Çilek, üzüm dut benzeri ezilebilecek meyveleri kapaklı cam veya iyi kalite saklama kaplarında dolaba kaldırıyorum.  Buzdolabında uzun süre taze kalıyorlar. 
      
      Not:
     (daha çok kuaförlerde kullanılan bu bezlerin 100 adetini 20 tl gibi bir fiyata alıyorum) Bezler bir         kaç kez yıkanabiliyor .

     Buzdolabında kokuları gidermek için bir tas sütü veya bir küçük kasede karbonatı buzdolabına        koyun ve bir iki gün bırakın. Süt/karbonat  buzdolabınızdaki kötü kokuları yok edecektir.                Buzdolabının alt gözüne limon dilimleri koyup her gün değiştirirseniz aynı sonucu alırsınız.

Kaynak: Gıda biyoteknolojisi ders notları ( Sevgili Sebahattin SARGIN ‘a teşekkür ederim)

Devamı..

Eylül...Kışlık Gıda Hazırlıkları

     Ağustos ayını bitirdik eylül ayını neredeyse yarılamak üzereyiz. Zaman ne kadar çabuk geçiyor değil mi?  Bu gün de güz mevsimi kendini göstermeye başladı bence..
Kışlık hazırlıklarımı bitirmiş sayılırım. Sebze ve meyvenin en  bol olduğu şu günler çok çabuk geçer ve hatta dikkat ederseniz pahalanmaya bile başlar bunu yıllardır gözlemlerim.  Örn. turşu kurma zamanı (tam da bu günlerde) sarımsak ve turşu malzemelerinde  hemen fiyat artışları olur dikkat edin. Kış  hazırlıklarımı sizlerle paylaşmayı istedim çünkü bende paylaşan her arkadaştan yeni bir şeyler öğreniyorum ve mutlu oluyorum.. Burada paylaşacağım bazı kışlık hazırlıklarımın tarifi Yeturla Lezzet Kareleri nin sahibi Sevgili Yeşime ait. Diğerleri ise yıllardır annemden öğrendiğim yöntemler..

Bu sene vişneleri Yeşim'in yöntemiyle bu şekilde hazırladım. şimdilik çok güzel görünüyorlar.

Vişnelerin bir kısmı da sos olarak kaynatıldı, pet şişelerle buzdolapta muhafaza ediliyorlar Havalar iyice soğuduğunda balkonda uygun bir yere çıkartılacaklar.

Vazgeçemediğim asma yapraklarım..Mayıs ayında çıkan ilk yapraktan hazırlamayı (biraz pahalı da olsa)  adet edindim. Önceleri bahçeli evimdeki asmamdan tek tek toplayarak hazırlardım .Her sene mutlaka kışlık asma yaprağı hazırlarım, çünkü ailece çok seviyoruz eşe dosta da zaman zaman sarıp hediye götürmekten de ayrıca keyif alıyorum. Bir kısmını Rahmetli annemin yöntemiyle, bir kısmını da haşlayıp iyice suyunu süzdürerek katlar halinde buzdolabı poşetlerine derin dondurucunun bir çekmecesine kaldırırım.. Kışın saracağım zaman öcededen çıkartıp sıcak suda çözülmesini beklerim ve sararım.Tuzlu salamura olarak hazırlanmasını hem benim gibi tansiyon hastaları için hem bence herkes için çok sakıncalı buluyorum.

 Sevgili Yeşim'de baktım bu tarifi yıllardır uygularmış. Bloğunda çok detaylı anlatımı var..
Yaprak bu yöntemle o güzel ekşiliğinden hiç bir şey kaybetmiyor. Ayrıca buzdolapta yeterince yeriniz yoksa bu yöntem tam size göre.

Çok basit olan bu yöntem kısaca şöyle:
Asma yapraklarını üçer beşer alıp sarar gibi kıvırın ve yırtmadan kenarlarını bükerek pet şişenin ağzından içeri doldurun. Ara sıra da şişenin içine girecek bir bıçak sapı veya tahta çubukla tabana yaprakları itekleyin . Şişenin tamamını bu şekilde sıkıca doldurun. su ,tuz veya şeker gibi herhangi bir şey koymanıza gerek yok. Önemli olan sıkıca kapağını kapatıp serin ve kuru bir yerde muhafaza etmeniz.

Mayıs ayında yaptığım yapraklarım kapalı serin bir dolapta bakın sapsarı bir şekilde duruyorlar


-Taze yeşil fasulyenin ve tatlı sivri kıl biberlerin bir kısmı dilimlenerek kurutmalık olarak hazırlandı. 

 Yeşil fasulyeler kuzenimin bahçesinden toplandı..

Fasulyelerin bir kısmı ise kabukları soyulmuş domatesle sotelendi. Soğuduklarında derin dondurucuya saklama kapları ile kaldırıldı.
 Not:
Mutlaka kaliteli saklama kapları kullanmaya özen gösterin.




-Taze barbunyalar ve bezelyeler şoklama yöntemiyle derin dondurucuya kaldırıldı. Şoklama yöntemini 25 sene kullandığım emektar derin dondurucumun kitapçığından öğrenmiştim ve 25 senedir uygulayan biriyim, şu an yine aynı markanın 7 çekmeceli modelini aldım..

Şoklama Yöntemi:

Bazı sebzelerin rengini,  kokusunu tat ve vitaminlerini koruması amacıyla dondurulmadan önce yapılan işleme şoklama denir. Bu işlem sonucunda sebzeler üzerinde koruyucu bir tabaka oluşur ve tadında herhangi bir değişiklik söz konusu olmaz.

 Barbunyalar  kaynar suda 5 dakika,
Bezelyeler, havuçlar  2-3 dakika,
Yeşil fasulye-taze börülce ise yine 2-3 dakika kadar haşlanır. 
Sonra süzgeçle alınarak buzlu suya aktarılır, soğuk suda 3 dakika tutulup bir mutfak bezi serili tepsi üzerine yine süzgeçle çıkarılır.
İyice kurulanıp saklama kutularına konup derin dondurucuya kaldırılır.

Kendi tecrübelerime dayanarak Patlıcan, beyaz lahana,  patates ve salatalık dondurucuya direk konulmadığını mutlaka bir işlemden geçirilmesi gerektiğini öğrendim.

 Örn: patatesin ve patlıcanın ön kızartma yapılması gerekiyor.
Salatalığın her ne şekilde konursa konsun  tadı bozuluyor
Beyaz lahana da salatalık gibi mutlaka tadı ve sertlik durumu olumsuz yönde değişiyor..

Patlıcanlar ocak üzerinde közmatikte közlendi) kabukları soyulup hafifçe zeytinyağında sotelendi ve sıcak olarak kavanozlara doldurulup ters çevrildi ( mutlaka kaynatılmış kavanoz ve yeni kapak kullanmanızı öneririm)

Not:
( Köz tadını en iyi ocak üzerinde veya direk ateş üzerinde alabilirsiniz, Kebapçılarda yediğiniz lezzetli köz patlıcanın nerede közlendiğine dikkat edin.

-Kapya biberler de aynı yöntemle közlenip kolayca soyulmaları için bir saat poşet içinde bekletildiler soyulup ister dilimlenerek ister tüm olarak  yine zeytinyağında sotelendiler ve sıcak olarak bir kaç sarımsak eşliğinde kavanozlara dolduruldular hemen mutfak bezi serili bir tepsiye ters çevrilerek bir gün soğumaya bırakıldılar .Şimdilik havalar iyice soyana kadar buzdolaba kaldırıldılar.

Acı sivri biberler bir tutam yapılarak saplarından bağlanıp baş aşağı asılarak gölgede kurutuldular. Tereyağlı kuru fasulye ve  nohut yemeği pişirirken bu biberlerden bir iki tane eklemenizi öneririm. 

- Kurutulmuş bamya bizde sevilmediği için sadece özenle seçtiğim taze ve körpe bamyaların tepelerini külah biçiminde kesiyorum, delikli bir süzgeçte seri bir şekilde yıkayıp bol limon suyuyla  harmanlıyorum ve saklama kaplarında derin dondurucuya kaldırıyorum. Pişireceğim zaman da çözülmesini beklemeden malzemeleriyle pişiriyorum.

Bazılarına havuçlarını da ekledim..

Devamı..

Mutfaklar için faydalı Püf Noktalar

Bu yazı  eminim bir çok hanımın çok işine yarayacaktır. Zaman zaman böyle notları alıp ya saklarız, ya da aklımızın bir köşesine kaydederiz. bazen de gerektiği anda onu bir türlü hatırlayamayız. Belki buna uygun boyutlarda mutfağınızda bir duvarda veya bir pano üzerinde  sizde kayıt altına alabilirsiniz.. 

Mutfakla İlgili Püf Noktalar

Börülceyi haşlamak için, kaynar suya atın. Suya biraz karbonat ve biraz şeker katarsanız hem rengi canlı kalır hem çabuk pişecektir. Lezzeti daha iyi olur.

                                                                         Net' den alıntıdır

Taze otları mutlaka ağzı açık olarak haşlayın ve oradan süzüp aldığınızda hemen içi buzlu su dolu kaseye atın, rengini ve tadını kaybetmediğini göreceksiniz..

Karnabaharı haşlarken veya pişirirken tencerenin bir kenarına el kadar ekmek kabuğu koyarsanız kokuyu büyük çapta önlersiniz. Daha sonra çıkartırsınız. Birde içine bir fincan kadar süt ilave ederek pişirirseniz bembeyaz karnabaharlarınız olacaktır.

Zeytinyağlı sebze yemeklerinize sarımsak ve toz şekeri eliniz korkmadan bolca ilave ederek pişiriniz lezzetin farkını göreceksiniz.


Patates yemeği ve ıspanak yemeği pişirilince tüketmek gerektiğini unutmayalım. Zira ertesi güne kalırsa içeriğinde zehirli bir madde üretiği kanıtlanmış durumda..

Patatesleriniz fazla bekletildiğinde filizlenecektir bunları sakın kullanmayın. Fazla miktarda almanız gerekiyorsa serin ve karanlık bir yerde muhafaza etmeye özen gösterin. Ya da; 

net'ten alıntıdır

Çok miktarda patatesiniz var ise torbanın içerisine bir adet elma koyun. 8 hafta boyunca filizlenmesini ve büzüşmesini önler.

Fırında patates yapmadan önce, 10-15 dakika haşlayın ve çatal ile delin. Daha kolay pisecektir.


Aşurelik buğday, nohut ve yeşil mercimek soğuk suyla,
kuru fasulye, kuru bamya limonlu suda bekletilir.

                                   net'ten alıntıdır

Kurutulmuş dolmalık patlıcan biber sıcak suyla birkaç dakika ocakta kaynatılır, üzerine biraz soğuk su eklenerek şişip yumuşamaları sağlanır, bunların suyu süzülür.


Yarmayı (aşurelik buğday) bir gün önceden ıslatıp biraz haşlayarak, haşladığınız suyu dökmeden az daha su ilave ederek bir gün daha bekletirseniz tam kıvamında çorbalık olur. Porsiyonluk hazırlayıp kapaklı saklama kaplarında derin dondurucuda muhafaza ederseniz aniden gelen misafirlerinize çok pratik ve çabuk çorba hazırlayabilirsiniz.

Omlet:
Omlet yaparken, çırpılan yumurtaya ilave edilen bir çorba kaşığı su, omletinizin çok güzel kabarmasını  sağlar.

Kabarık bir omlet yapmak istiyorsaniz, bir çorba kasigi suyun içerisine bir çay kasığı mısır unu karıstırın. Hazırladıgınız karısımı yumurtaya ilave edin. Böylece kabarık bir omlet yapmıs olacaksınız.

Çılbır yaparken de pişirme suyunuza bir miktar sirke ekleyin suyu iyice karıştırın oluşan girdaba yumurtanızı öncelikle bir kepçe içine kırarak suya bırakın ve dönsünler yumurtalarınızın ne kadar top halinde ve içinin yumuşacık piştiğine inanamayacaksınız. Sonrada mutlaka kağıt havlu ile kurulayıp tabağa alın.

net'ten alıntıdır

Kefal, libsos gibi dip balıklarında olan kokuyu gidermek için, balığı temizledikten sonra biraz maden sodası veya bira içinde dinlendirirseniz o kokudan eser kalmaz.

Kereviz ayıkladığınızda parmaklarınızda oluşan sarı lekeleri çamaşır suyu dahi çıkaramazsınız, Sıktığınız limon kabuklarını hemen atmayın, işiniz biter bitmez ellerinizi bununla ovalayın, hiç leke kalmadığını göreceksiniz. Yaprak sarmasında ellerinizi arasıra limon kabuğuyla ovarsanız yine parmaklarınızın sararmadığını görürsünüz...

Nohut, kuru fasulye yeşil mercimek gibi bakliyatları haşlarken içine bir kaşık karbonat atarsanız bakliyatın gazını alır ve pişirildiğinde şişkinlik yapmayacağı için sizi rahatsız etmez

Közlenen yeşil veya kapya biberleri sıcağı sıcağına bir havlu kağıda sıkıca sarıp hemen bir poşete koyun ve ağzını sıkıca bağlayın... Yarım saat sonra açıp havlu kağıtla kabukları temizleyin, çok kolay temizleneceğinden emin olabilirsiniz...

Zeytinyağlı dolma içini yaparken, evde fıstığınızın olmadığını farkettiniz. 2 tane havucu rendelerseniz aynı lezzeti elde edebilirsiniz.Özellikle lahana sarmanıza çok lezzetli bir tat verecektir..

Köfte yoğururken harcın içinde bir çimdik tarçın koyarsanız enfes bir lezzet yakalarsınız.

Yıkayıp dolaba kaldırmaya hazırladıgınız yesillikleri bir miktar kuruttuktan sonra kagıt havluya sararak ağzı kapalı bir kapa koyarsanız daha uzun yeşil ve diri kalmalarını sağlayabilirsiniz.

Ortadan kesilmiş ve yarısı kullanılmamış limonu saklamak istiyorsanız; bir çay tabağına biraz tozşeker serpin ve limonun kesik kısmını yatırarak buzdolabına koyun 15-20 gün hiç bozulup küflenme yapmaz.


Lezzetli Tavuk pişirmek:     

Net'ten alıntıdır

Fırında tavuk kızartacağınız zaman üzerine koyduğunuz baharatlardan içine de koyun. Böylece daha lezzetli olur.

Fırında tavuk kızartacagınız zaman bir limonu ikiye bölün, yarısını tavugun üzerine bastırarak iyice sürün. Diger yarısını ise tavugun içerisine yerlestirin. Tavugunuz nar gibi kizaracaktir.

Tavuğu pişirmeden 2 saat önce süte yatırırsanız cok daha lezzetli ve yumuşak olur.

2 Çorba kasigi yogurdu, sulandırılmıs 1 çorba kaşıgı salçayı ve birazda zeytinyağını derin bir kabın içerisinde karıstırın. Fırına koymadan önce tavugun her tarafina sürün. Çok daha lezzetli olacaktir.

 Mısır patlatırken yağın içinde mısırla beraber kekik, nane, kırmızı biber koyarsanız farklı bir lezzet olur. Çok az gıda boyası ile mısırlar patlarsa değişik renk mısırlar elde edersiniz.

Et veya tavuk sulu pilav yapmak istediğinizde hazırda et veya tavuk suyunuz yoksa, hazır bulyon kullanmak yerine pilava koyacağınız suya yarım çay bardağı süt ilave ederek hesaplayın. Hazır bulyonlara güvenmediğim gibi doğallıktan yanayım. Ve pilavınızın tadı et suyuyla pişmiş kadar leziz olacaktır, denemenizi tavsiye ederim.

Kızartma kokularının bütün eve yayılmaması için yağın içerisine bir iki dal maydanoz atın.
Çok miktarda alkollü ve alkolsüz kokteyller hazırladığınızda onlardan bir miktarını buz kaplarına yerleştirin. Kokteyllerin içerisine bunlari kullanin Böylece sulanip tatlarını kaybetmeyeceklerdir

Kuru soganlari kese kagidina sardiktan sonra buzdolabinin sebze bölümünde muhafaza ederseniz çürüyüp bozulmasini önlemis olursunuz.

 2 Çorba kasigi yogurdu, sulandırılmıs 1 çorba kaşıgı salçayı ve birazda zeytinyağını derin bir kabın içerisinde karıstırın. Fırına koymadan önce tavugun her tarafina sürün. Çok daha lezzetli olacaktir.

Satın aldıgınız kiviler çok sert ve ham ise bir gece boyunca plastik bir torba içerisinde elma ve armut ile saklayin.

                                                                     Net'ten alıntıdır

Unlarınızın böceklenmemesi için, un kavanozunun içerisine bir adet defne yapragi koyun.

Kullanılmıs limon ve portakal kabuklarını ve rendeleyip seker ile karıstırın. Kavanozun içerisinde buzdolabında uzun bir süre saklayabilirsiniz. Böylece pasta ve aşure yaparken elinizin altinda hazir bulunur.

Net'ten alıntıdır

Portakal kabuğunun aşureye inanılmaz yakıştığını biliyor musunuz? 

Peyniri kolay rendelemek için, 15 dakika buzlukta bekletin.

Kızartma yağını bir kaç kez kullanabilirsiniz. Kullanılır durumda olup olmadığını anlamak için kızgın yagin içerisine bir dilim ekmek atin. Ekmekte kara lekeler olusmuyorsa kullanabilirsiniz.

Evde pasta yaparken kullandıgınız meyve sekerlemelerinin dibe çökmesini istemiyorsanız hazırladıgınız hamura bir miktar mısır unu ilave edin. Meyveler piserken suları yogunlasır ve dibe çökmezler.

 Kek kalıbınızın içine hamurunuzu dökmeden önce ortasına bir şerit alüminyum folyo koyun. Böylece kekinizi pisirdikten sonra kolayca çikartabilirsiniz.

Kesilmiş ve açık havada kalmış soğan zararlıdır. Kullanmadığınız soğan parçalarını saklamayın.

Özellikle çalışan birisi olarak uyguladığım pratik bir yöntem:
Sarımsaklarınızı boş vaktinizde soyup rondodan çekin, sonra iyi kalite zeytinyağıyla bir kavanoza doldurun. buzdolapta muhafaza edin, yemek yaparken alıp kullanmanız size zaman kazandıracaktır.
                                

 zeytinyağlı sarımsak kavanozum

Soğan, sarımsak kesmeden önce parmaklarınıza limon suyu sürerseniz , istemediginiz kokulardan kurtulmus olursunuz.

Devamı..